Analyse Kieswijzer AD

Op 8 maart 2018 werd motie 30196-593 ingediend door Léonie Sazias van 50PLUS. Het doel van de motie was om zo snel mogelijk alle nieuwbouwwoningen zonder gasaansluiting te gaan bouwen. Deze motie raakt inhoudelijk dus aan de stelling.

50PLUS stemde uiteraard voor de zelfingediende motie, maar zeggen nu het niet eens te zijn met de stelling, omdat "het niet realistisch [is] om snel van het gas af te gaan. Daarbij vindt 50PLUS dat de infrastructuur van het gas behouden dient te blijven voor bijvoorbeeld waterstof en andere energievormen."

Wij vinden dit standpunt moeilijk te verenigen met de zelfingediende motie.

D66 stemde tegen de motie, maar zegt nu voor de stelling te zijn. Het verschil is niet te verklaren uit de toelichting van D66 bij de stelling.

Ook ChristenUnie en CDA stemden tegen de motie. Nu zeggen ze voor de stelling te zijn, maar lijken de stelling te interpreteren als "stoppen met aardgas gebruiken", en niet fysiek loskoppelen van het gasnet, zodat dit nog voor "groen gas" gebruikt kan worden.

Deze alternatieve interpretatie maakt de hele stelling onbetrouwbaar als meetinstrument.

Op 17 september 2020 werd motie 35570-19 ingediend. Deze gaat over het terugdraaien van de vorige huurverhoging en het niet verhogen van de huren in het komende jaar.

De VVD stemde tegen die motie zeggen het nu eens te zijn met de stelling (60% eens). In hun toelichting staat zelfs: "De VVD wil een lagere huur voor mensen die een sociale huurwoning huren […​] De huren gaan dan omlaag in plaats van omhoog".

Dat is exact waar de recent ingediende motie 35570-19 over ging. Deze belofte van de VVD is volstrekt ongeloofwaardig.

ChristenUnie stemde eveneens tegen de motie, maar zeggen nu voor de stelling te zijn (50% eens). Dat ontkrachten ze vervolgens meteen in hun toelichting: "Helemaal niet omhoog is niet realistisch"

Ook D66 stemde tegen de motie, maar zegt nu voor de stelling te zijn (50% eens). Ook de toelichting van D66 geeft te denken: "we beperken […​] de huurstijging [en] nemen maatregelen om excessieve prijsstijgingen […​] te voorkomen". Huurstijgingen gaan dus door, zij het "beperkt". Ook D66 is op dit punt onbetrouwbaar.

Het CDA stemde ook tegen de motie, maar zegt nu voor de stelling te zijn (10% eens). Die 10% eens betekent volgens de toelichting echter dat het CDA slechts tegen "excessieve huurstijgingen" is.

SGP stemde tegen de motie en is de enige partij die ook tegen de stelling zegt te zijn (50% oneens). Te oordelen naar de toelichtingen is er weinig inhoudelijk verschil tussen SGP, CDA, ChristenUnie, en D66. Het voornaamste verschil lijkt te zijn dat de SGP bij de keuze voor oneens eerlijk is richting de kiezer.

Vergelijk de kwalificaties die partijen gaven en hun percentages eens / oneens.

Wij begrijpen niet, waarom de AD redactie deze partijen niet allemaal aan de oneens kant heeft geplaatst.

Er is ook een ander probleem met deze stelling: betekent vier jaar lang geen huurstijging ook vier jaar lang geen inflatiecorrectie, of slechts geen huurstijging bovenop een inflatiecorrectie?

FvD stemde voor de motie, en is het dan ook eens met de stelling (20% eens), maar merkt op dat door hoge inflatie vier jaar lang geen huurstijging helaas niet realistisch is.

50PLUS stemde ook voor de motie, en is het ook eens met de stelling (80% eens), maar wil huurstijgingen koppelen aan inflatie.

FvD streeft dus naar geen huurstijging en ook geen inflatiecorrectie, maar vreest dat dat niet gaat lukken. 50PLUS is bij de beantwoording al uitgegaan van inflatiecorrectie.

Voor een huurder is het standpunt van FvD gunstiger, maar in de KiesWijzer scoort 50PLUS bij deze groep hoger met 80% eens.

Het is waarschijnlijk geen kwade opzet van 50PLUS, maar een gevolg van de interpretatie "geen huurstijging bovenop de inflatie".

Ook hier had het AD regie moeten nemen door de percentages eens onderling beter op elkaar af te stemmen.

Op 19 november 2020 werd motie 35570-XV-51 ingediend. Deze ging over een verhoging van het minimumloon met 10%

De volgende partijen stemden tegen die verhoging: VVD, CDA, D66, ChristenUnie, SGP

Vergelijk dit met de percentages die partijen vervolgens invulden in de AD kieswijzer:

*) FvD was afwezig, de stem van de heer Van Haga is hier geteld als FvD

Het CDA was eind 2020 tegen 10% verhoging van het minimumloon, maar zegt nu voor diezelfde verhoging te zijn.

ChristenUnie, die 10% te veel vond maar nu 25% verhoging wil, licht toe dat je die 25% misschien moet interpreteren als 21%. Of eigenlijk toch als slechts 10%.

De VVD vond 10% ook te veel, maar wil nu een verhoging van maar liefst 22,5%. Uit hun toelichting blijkt dat er een addertje onder het gras zit. Het moet in een "realistisch tempo", zonder te kwantificeren wat dat tempo zou moeten zijn. Het zou dus bijvoorbeeld 1,02% per jaar kunnen zijn over een periode van 20 jaar. Dat is waarschijnlijk niet wat de kiezer verwacht bij een getal van 22,5%.

Ook D66 stemde tegen de motie, maar wil nu tenminste 10% verhoging van het minimumloon en vulde daarom 20% in bij de kieswijzer. Volgens de toelichting is die 20% voor "als het effect op de werkgelegenheid het toelaat".

De ambitie van de PVV lijkt naar beneden bijgesteld. Van 10% in de gesteunde motie naar 5%. De toelichting spreekt niet over het minimumloon, maar over verlaging van huren, verlaging van energierekening, afschaffing eigen risico, en terugdraaien van de btw-verhoging. Of dit bovenop de 5% verhoging minimumloon komt of ervoor in de plaats, is ons niet duidelijk.

Ook 50PLUS is van 10% naar 5% gedaald, maar licht dat niet verder toe.

FvD stemde tegen de motie, en vulde bij de kieswijzer toch 10% in. Uit de verklaring van FvD blijkt dat ze tegen de motie stemden, omdat ze hetzelfde effect van 10% hoger minimumloon willen bereiken door een belastingvrije voet van 20.000 euro bij de inkomstenbelasting. Deze aanpak zou, in tegenstelling tot een directe verhoging van het minimumloon, niet tot meer werkeloosheid leiden.

De SGP stemde tegen de 10% motie en gaat ook in de kieswijzer niet hoger dan 1,5%. In de toelichting geeft de SGP overigens ook aan maatregelen te willen nemen die "met name het nettominimumloon verhogen". De SGP heeft dit echter niet vertaald naar een kunstmatig percentage voor de verhoging van het minimumloon (zoals FvD deed), waardoor ze met 1,5% onderaan staan.

Van alle partijen die tegen de motie stemden heeft de SGP de kieswijzer duidelijk het eerlijkst ingevuld.

Zowel de SP, PvdD, als GroenLinks zeggen nu een minimumloon van 14 euro per uur te willen. Daarvoor vullen ze in de kieswijzer respectievelijk 50%, 44% en 40% in. Het is ons niet duidelijk of die verschillen een rechtvaardiging hebben, bijvoorbeeld de leeftijd waarvoor dat minimumloon zou moeten gelden.

Het is jammer dat de redactie van het AD de antwoorden en toelichtingen van partijen niet beter heeft gescreened, en waar nodig de beloofde percentages eerlijker op elkaar afgestemd.

Er zijn meerdere stemmingen over referenda geweest.

GroenLinks stemde voor behoud raadgevend referendum, voor een CETA-referendum, voor een referendum over afschaffing van het referendum, en tegen de uitkomstdrempel, maar is nu opeens tegen het referendum (20% oneens).

ChristenUnie stemde tegen het behoud van het raadgevend referendum, tegen een CETA-referendum, tegen een referendum over afschaffing van het referendum, tegen een bindend referendum over internationale verdragen, en voor een hoge uitkomstdrempel. Nu zeggen ze voorstander van het referendum te zijn (50% eens). Met hun amendement hebben ze de invloed van het referendum al grotendeels teniet gedaan.

D66 stemde, net als ChristenUnie, tegen het behoud van het raadgevend referendum, tegen een CETA-referendum, tegen een referendum over afschaffing van het referendum, tegen een bindend referendum over internationale verdragen, en voor een hoge uitkomstdrempel. Bovendien was het D66 minister Kajsa Ollongren die het raadgevend referendum afschafte, en een amendement van D66 dat internationale verdragen uitsloot. Dat D66 zegt het 50% eens te zijn met de stelling is volstrekt ongeloofwaardig. Voorstanders van een referendum kunnen niet rekenen op D66.

Ook de PvdA, die zegt het 20% eens te zijn met de stelling, stemde voor het uitsluiten van internationale verdragen.

Volgens de hierboven genoemde moties en amendementen zijn de betrouwbare voorstanders van een referendum: PVV, SP, PvdD, en FvD.

Op 8 december 2020 werd motie 32813-643 ingediend. Die motie vroeg de regering te stoppen met het subsidiëren van hout als biomassa voor opwekking van warmte.

Op 5 december 2019 werd motie 33576-174 ingediend. Die motie ging over het verbieden van boomkap voor biomassacentrales.

VVD, CDA, D66, en ChristenUnie stemden tegen de motie om de subsidie te stoppen, en tegen de motie om boomkap voor biomassa te verbieden.

VVD en CDA zeggen het nu 70% eens te zijn met de stelling.

ChristenUnie zegt zelfs het 100% eens te zijn met de stelling, te willen stoppen met subsidies, en op den duur het gebruik van hout te willen verbieden.

Ook D66 is het opeens 100% eens met de stelling. In de toelichting heeft D66 het overigens alleen maar over het "stoppen […​] met de subsidie voor nieuwe centrales die houtige biomassa verbranden voor warmte".

Of D66 ook wil stoppen met de miljardensubsidies voor verbranding van Canadese bomen in kolencentrales blijkt daar niet uit.

Zelf schrijft het AD daar ook over, maar helaas hebben ze bij de 100% eens van D66 niet doorgevraagd.

Het is opmerkelijk dat deze partijen, die samen de coalitie vormden van het vorige kabinet, nu allemaal zeggen tegen hout als biomassa te zijn, terwijl ze geen poot uitstaken toen ze dat samen hadden kunnen regelen. Dat maakt deze partijen op dit punt buitengewoon ongeloofwaardig.

Voor kiezers die verbranding van bomen als biomassa een belangrijk punt vinden, adviseren wij deze onbetrouwbare partijen te mijden.